Ortodoncja
W Art Dental ortodoncja jest bardzo ważną częścią często niezbędną dla naszych pacjentów do osiągnięcia wymarzonego rezultatu.
Wiele wad zgryzu wymaga korekty przy zastosowaniu aparatu ortodontycznego. W zależności od czynników i zaburzeń towarzyszących nieleczona wada zgryzu może nieść szereg konsekwencji w postaci nawet szybszego starcia i utraty zębów.
Zanim przystąpimy do leczenia i pojawi się końcowy efekt przeprowadzamy dokładną analizę każdego przypadku w oparciu o dokładną diagnostykę zewnątrz i wewnątrzustną, posturalną, zdjęcia rentgenowskie a także wnikliwy wywiad medyczny uwzględniający także oczekiwania pacjenta. Zostaną wykonany wewnątrzustny skan zębów oraz mogą zostać pobrane wyciski potrzebne do wykonania modeli przed zaplanowaniem leczenia. Zapytamy czy pacjentowi nie dokuczają bóle mięśni szyi, karku i głowy lub czy nie ma problemu związanego ze stawami skroniowo-żuchwowymi.
Na tej podstawie przygotowany zostanie indywidualny plan leczenia wraz z kosztorysem i dopiero po jego akceptacji przystępujemy do dalszego działania.
Czym jest wada zgryzu?
Wadę zgryzu stanowią nieprawidłowości w ustawieniach zębów, ale też szkieletu twarzoczaszki oraz kości szczęki i żuchwy czy też zaburzenia w budowie i czynności narządów jamy ustnej. Wady zgryzu mogą mieć różny charakter.
Jakie są przyczyny powstawania wady zgryzu?
Do wady zgryzu mogą się przyczynić czynniki genetyczne lub złe nawyki, takie jak: nieprawidłowe karmienie dziecka i układanie do snu, ssanie kciuka przez dziecko, obgryzanie paznokci, próchnica i utrata zębów spowodowana nieleczeniem ubytków, przedwczesna utrata zębów mlecznych czy oddychanie przez usta.
Jakie są skutki nieleczenia wady zgryzu?
Skutków nie leczenia wad zgryzu możemy wymienić wiele. Zaczynając od zaburzenie estetyki twarzy, przedwczesnej utraty zębów, zwiększonia podatności na próchnicę zębów oraz zmian zapalnych błony śluzowej a kończąc na problemach ze stawem skroniowo- żuchwowym, szybszym ścieraniu się zębów i ich utraty. Wszystkie wymienione skutki mogą się nasilać z wiekiem i doprowadzić do trudności w wykonywaniu takich czynności fizjologicznych jak: jedzenie, oddychanie, otwieranie ust.
W jakim wieku powinno rozpocząć się leczenie ortodontyczne?
Leczenie ortodontyczne można rozpocząć w każdym wieku. Warto jednak działać profilaktycznie i już z najmłodszym dzieckiem odwiedzić lekarza ortodontę, który przeprowadzając badanie ustawienia zgryzu może wychwycić pewne nieprawidłowości i zalecić ich eliminację poprzez np. ćwiczenia, prawidłowe układanie dziecka do snu lub zaprzestanie ssania smoczka. Bardzo ważny jest również okres, w którym wymienia się uzębienie mleczne na stałe gdyż ortodonta może już na tym etapie mieć wpływ na prawidłowe ustawienie zębów stałych. Pacjenci dorośli coraz częściej decydują się na podjęcie leczenia ortodontycznego co jest związane z rosnącą samoświadomością i chęcią poprawy zdrowia jak również korektą estetyki uśmiechu. Muszą mieć jednak na uwadze fakt, że czas leczenia będzie odpowiednio dłuższy niż u dzieci.
Przed rozpoczęciem leczenia pacjent powinien mieć zdrowe zęby oraz wymienione wadliwe wypełnienia na nowe a także powinien wykonać zabieg higienizacyjny.
W oparciu o przedstawiony wcześniej indywidualnie przygotowany do potrzeb i zaakceptowany przez pacjenta plan leczenia zawierający takie informacje jak rodzaj zastosowanego aparatu, przewidywany czas leczenia, możliwe do osiągnięcia rezultaty a także o trudnościach mogących wystąpić w trakcie lecznicze możemy przystąpić do leczenia ortodontycznego. Jego czas może zająć od kilku miesięcy do kilku lat w zależności od sposobu leczenia oraz od problemu z jakim zgłosił się pacjent.
Po zakończeniu leczenia bardzo ważny jest okres retencyjny, o którym często zapominają pacjenci. Ma on na celu utrzymanie efektu końcowego leczenia ortodontycznego i rozpoczyna się bezpośrednio po zakończeniu etapu aktywnego leczenia ortodontycznego
Aparaty ortodontyczne ruchome
Aparaty ortodontyczne ruchome, czyli takie, które możemy swobodnie wyjmować i wkładać zgodnie z zaleceniami lekarza. Dedykowane są przede wszystkim w przypadku leczenia ortodontycznego dzieci i młodszych nastolatków do stymulacji mięśni i kości twarzoczaszki przeważnie u pacjentów do 12 roku życia. Ich zadaniem jest przygotowanie odpowiedniej ilości miejsca dla zębów stałych. Służą zapobieganiu rozwojowi wad zgryzu. Ich stosowanie może znacznie skrócić leczenie ortodontyczne w przyszłości lub całkowicie je wyeliminować.
Tego typu aparaty zazwyczaj są wykonane z akrylowej płytki z dodatkowymi elementami takimi jak klamry i łuki drutu specjalnie dopasowanych do zębów, a także sprężyny i śruby służące do regulacji nacisku. Aparat ortodontyczne ruchome wykonuje się po przeprowadzeniu analizy i pomiarów uzębienia oraz kości szczęki. Niezbędne jest również wykonanie skanu wewnątrzustnego lub pobranie wycisku ortodontycznego. Aparaty przeznaczone dla dzieci są wykonane w ulubionych kolorach wybranych przez małych pacjentów. W zależności od zaleceń lekarza dziecko zakłada aparat ruchomy jedynie na noc lub nosi również przez określoną liczbę godzin w ciągu dnia.
Wśród wskazań do rozpoczęcia leczenia ortodontycznego u dzieci możemy wymienić: asymetrię w rysach twarzy, notorycznie otwarta buzia, oddychanie przez usta, cofnięta lub wysunięta broda, wada wymowy, wczesna utrata zębów mlecznych, zbyt ścisło przylegające do siebie zęby lub szpary między zębami, a także nieprawidłowa długość wędzidełka języka lub wargi.
Leczenie za pomocą aparatu może być długie i uciążliwe dla dziecka a postępy są w znacznej mierze uzależnione od podejścia nie tylko samego dziecka ale również jego opiekunów , którzy muszą zachęcić pociechę do noszenia aparatu i regularnie odbywać wizyty kontrolne .
Duże znaczenie w leczeniu odgrywa interdyscyplinarne podejście. Często, aby leczenie przyniosło zamierzone efekty pacjenci kierowani są do lekarzy specjalistów takich jak laryngolog, fizjoterapeuta, logopeda, chirurg stomatologiczny.
Aparaty ruchome stosuje się także jako metodę retencyjną lub uzupełniającą , której zadaniem jest utrwalanie efektów osiągniętych po zakończonym leczeniu aparatami stałymi.
Leczenie nakładkowe, czyli CLEAR ALIGNER
CLEAR ALIGNER to innowacyjna metoda leczenia wad zgryzu za pomocą indywidualnie zaprojektowanych, przezroczystych nakładek ortodontycznych, dzięki którym bez zakładania aparatu stałego możesz komfortowo uzyskać wymarzony uśmiech.
W przypadku zastosowania leczenia ortodontycznego przy użyciu clear aligner prostowanie zębów odbywa się za pomocą zestawu indywidualnie zaprojektowanych przezroczystych nakładek, idealnie dopasowanych do zębów pacjenta. Zestaw nakładek do domu pacjent otrzymuje po wcześniejszej analizie i wizualizacji przyszłego uśmiechu i samodzielnie je wymienia co 2 tygodnie. Dzięki temu ilość wizyt kontrolnych w gabinecie jest zredukowana do minimum. Nakładki powinny być noszone przez co najmniej 22 godziny na dobę, z przerwami na jedzenie i mycie zębów. Nakładki clear aligner zaczną korygować zgryz od pierwszego dnia założenia. Na początku stosowania kolejnych nakładek pacjenci odczuwają dyskomfort wynikający z nacisku na zęby – jest to całkowicie naturalne. Po kilku dniach zwykle dyskomfort ustępuje a po upływie kilku miesięcy można cieszyć się perfekcyjnym uśmiechem!
Po zakończeniu leczenia ortodontycznego jakąkolwiek metodą w tym clear aligner konieczne jest stosowanie aparatów retencyjnych, których zadaniem jest utrzymanie uzyskanych efektów poprzez zapobieganie przesuwaniu się zębów do pozycji wyjściowej po zakończonym leczeniu.
Nakładki Clear Aligner wykonane są z mocnego silikonu termoplastycznego. Pozwalają na stopniowe i kontrolowane przesuwanie zębów. Precyzyjne i delikatne dla Pacjenta przesunięcia dokonywane wraz z każdą kolejną założoną nakładką nie powodują silnego bólu, który często kojarzy się z leczeniem ortodontycznym.
Zdejmowanie i zakładanie nakładek jest łatwe i umożliwia zachowanie pełnej higieny w dotychczas stosowany sposób oraz nie niesiesie ze sobą ograniczeń w formie spożywanych posiłków jak np. wgryzienie się w jabłko czy zjedzenie orzechów. Należy jednak pamiętać, że bardzo ważne jest dokładne szczotkowanie zębów po każdym posiłku, przed założeniem aparatu. Istotne są również regularne wizyty u higienistki stomatologicznej, połączone z usuwaniem kamienia i osadu.
Jeśli chodzi o higienę samych nakładek clear aligner to najlepiej czyścić je szczoteczką i płukać w letniej wodzie, a także przy pomocy specjalnych tabletek dedykowanych do czyszczenia aparatów ruchomych. Nie wolno ich wyparzać, gdyż ulegną wtedy deformacji i będzie konieczne wykonanie nowego kompletu.
Aparaty ortodontyczne stałe
Aparaty ortodontyczne stałe tzw. „zamki” przeznaczone są przede wszystkim dla nastoletnich pacjentów oraz osób dorosłych. Zazwyczaj tego typu aparaty przyklejane są do zębów i w ich skład wchodzą dodatkowo takie elementy jak sprężysty drut, czyli łuk ortodontyczny, pierścienie cementowane do zębów trzonowych, oraz ligatury, czyli kolorowe gumeczki utrzymujących łuk ortodontyczny w zamkach. U naszych pacjentów stosujemy także aparaty podniebienne. W wielu przypadkach zachodzi potrzeba stosowania wyciągów elastycznych międzyszczękowych, sprężyn, a w wyjątkowych przypadkach zachodzi konieczność umieszczenia mikroimplantów w kości szczęki lub żuchwy. Do stałych apartów stosowanych w specyficznych przypadkach możemy zaliczyć np. aparat Herbsta służący do korygowania cofniętej żuchwy, czyli tyłozgryzu czy aparat Hyrax, którego zadaniem jest poszerzania szczęki.
Różnice w wyglądzie aparatów
W zależności od naszych preferencji estetycznych oraz możliwości ekonomicznych mamy możliwość wyboru wyglądu aparatu poprzez wybór określonego typu zamków, łuków i ligatur. Zamki mogą różnić się przede wszystkim wielkością i tworzywem, z którego zostały wykonane.
Najczęściej w leczeniu ortodontycznym stosuje się zamki metalowe, które są trwałe i łatwe do usunięcia po zakończeniu leczenia. Do wyboru mamy również zamki kompozytowo-ceramiczne i ceramiczne, które są częściej narażone na pękanie, ale za to kolorem zbliżone do koloru naturalnych zębów oraz zamki szafirowe, które są półprzezroczyste. Łuki ortodontyczne, podobnie do zamków, mogą być wykonane z ceramiki lub z metalu. Łuki metalowe są trwalsze i efektywniejsze, łuki ceramiczne są mniej widoczne. Na indywidualny charakter noszonego aparatu mają wpływ ligatury, czyli gumki zmieniane w czasie kontrolnych wizyt ortodontycznych.
APARATY SAMOLIGATURUJĄCE
Aparaty samoligaturujące, zwane także aparatami Damona to takie, w których nie stosuje się kolorowych gumek, tylko wykorzystuje się specjalne klapki. Takie rozwiązanie pozwala na skrócenie czasu leczenia, zmniejsza liczbę wizyt kontrolnych, a także ułatwia utrzymanie prawidłowej higieny jamy ustnej. Aparaty samoligaturujące w zależności od preferencji estetycznych pacjenta mogą być metalowej lub estetycznej.
Wśród zalet zamków samoligaturujących możemy wymienić:
- estetykę i komfort noszenia aparatu, ze względu na niski profil zamka oraz gładką powierzchnię
- działanie w łagodniejszy sposób i szybsze efekty w porównaniu do zamków tradycyjnych z ligaturami,
- ułatwiają utrzymanie prawidłowej higieny jamy ustnej,
- mniejsza ilość wizyt kontrolnych.
Aparat klasyczny – estetyczny lub metalowy
Aparaty klasyczne różnią się od zamków samoligaturujących sposobem mocowania łuku ortodontycznego. W przypadku klasycznych zamków łuki mocowane są za pomocą elastycznych gumek tzw. ligatur. Pacjent ma możliwość wyboru koloru ligatur zależnie od swoich preferencji czy nastroju.
Wśród klasycznych aparatów zakładane są aparaty metalowe, których zdecydowanym minusem jest duża widoczność na zębach. Pacjenci mogą również wybrać aparaty klasyczne estetyczne, o przezroczystych zamkach. Co prawda ich wytrzymałość jest mniejsza od aparatów metalowych i wymagają one dłuższego leczenia, jednak dla Pacjentów ceniących sobie estetykę aparat ten może okazać się dobrym rozwiązaniem.
Aparat HYRAX do rozszerzania szczęki
Jest to aparat stały cementowany do zębów. Służy on do poszerzenia szczęki. Aparat posiada specjalną śrubę, którą pacjent stopniowo przekręca zgodnie z zaleceniami lekarza co powoduje poszerzanie szczęki. Często jest to pierwszy etap leczenia ortodontycznego przed założeniem zamków. Aparat ten, aby uzyskać zamierzone efekty powinien być noszony przez okres około 6 miesięcy, a czas ten może ulec wydłużeniu w indywidualnych przypadkach nawet do 18 miesięcy. Czas leczenia każdorazowo ustalany jest indywidualnie z lekarzem prowadzącym.
Podczas pierwszych dni poszerzania szczęki często towarzyszy ból. Można wówczas zażywać dostępne na rynku środki przeciwbólowe. Zwykle ból mija po około kilku dniach.
Alternatywą dla tego rodzaju aparatu jest aparat ruchomy – płytka Schwartza. Jednak, zastosowanie tego typu aparatu wymaga bardzo dużej dyscypliny od pacjenta ze względu na możliwość jej samodzielnego wyjmowania z buzi a co za tym idzie zwykle nie daje ona tak dobrych efektów leczenia, jak zamontowany na stałe aparat HYRAX.
Wskazania do założenia aparatu u osób dorosłych
Dorośli pacjenci chcą rozpocząć leczenie ortodontyczne w przypadkach asymetrii uśmiechu, nadmiernego ścierania się zębów, zgrzytania zębami, stłoczeniach zębów, rozsunięcia powodujących nadmierne szpary między zębami lub rotacji wokół osi. Może okazać się , że przed założeniem aparatu potrzebne jest wykonanie dodatkowej diagnostyki np. posturalnej lub badania w Gerber a także potrzeba wykonania dodatkowych zabiegów np. wstawienia implantów lub chirurgicznej korekcji żuchwy lub szczęki.
Przed założeniem aparatu stałego
Zanim przystąpimy do leczenia i pojawi się końcowy efekt przeprowadzamy dokładną analizę każdego przypadku w oparciu o dokładną diagnostykę zewnątrz i wewnątrzustną, posturalną, zdjęcia rentgenowskie, a także wnikliwy wywiad medyczny uwzględniający także oczekiwania pacjenta.
Zostaną wykonany wewnątrzustny skan zębów oraz mogą zostać pobrane wyciski potrzebne do wykonania modeli przed zaplanowaniem leczenia. Zapytamy, czy pacjentowi nie dokuczają bóle mięśni szyi, karku i głowy lub czy nie ma problemu związanego ze stawami skroniowo-żuchwowymi.
W przypadku bardzo niewielkich nieprawidłowości zębowych możliwe jest rozpoczęcie leczenia od razu od założenia aparatu stałego. Jest to jednak rzadkość i w przypadku większości pacjentów najpierw przygotowujemy łuki zębowe tak, aby pomieściły wszystkie zęby. Obecnie odchodzi się od usuwania zębów w celu zrobienia miejsca do uszeregowania pozostałych. W nowoczesnym leczeniu ortodontycznym staramy się rozbudować łuki zębowe w trzech kierunkach jednocześnie stosując takie aparaty jak Lip bumper, który jest mocowany między zębami a wargą i policzkiem, aparat GMD lub mocowany na podniebieniu łuk TPB. W niektórych przypadkach niezbędne jest zastosowanie aparatu do rozszerzania szczęki Hyrax, a także maski twarzowej do jej wysunięcia. W trakcie leczenia wymienionymi aparatami dochodzi do rozbudowy łuków zębowych, tworzą się szpary między zębami, które są potrzebne do prawidłowego ustawienia zębów. Ten etap leczenia przygotowawczego może trwać nawet rok, ale służy on osiągnięciu trwałych efektów leczenia bez ryzyka nawrotu wady.
Zakładanie aparatu stałego
Sam zabieg założenia aparatu stałego tzw. zamków jest bezbolesny i trwa około godziny. Lekarz oznacza miejsca, w których zostaną przyklejone pierścienie i zamki aparatu. W pierwszej kolejności do zębów cementowane są pierścienie, a następnie przykleja się zamki osobno do każdego zęba. Klej, używany do mocowania zamków zostaje utwardzony za pomocą światła emitowanego przez specjalną lampę. Kolejnym krokiem jest umieszczenie w zamkach łuku ortodontycznego i zabezpieczenie go przed wysunięciem kolorowymi ligaturami.
Faza retencyjna po leczeniu ortodontycznym
Po zakończonym leczeniu ortodontycznym, aby utrzymać efekt ustawionych zębów konieczna jest tzw. retencja. Polega ona na ustabilizowaniu skorygowanego zgryzu. Trwałość efektów leczenia zależy właśnie od prawidłowej fazy retencji, dlatego ważne jest, by nie zaniedbać tej kwestii.
Najczęściej stosowany jest drut retencyjny przyklejany od strony językowej do zębów w odcinku przednim na stałe, a także ruchoma retencja w postaci specjalnej nakładki lub płytki na zęby.
Na długość okresu retencji wpływ ma m.in. metoda leczenia, jaką wykorzystano podczas leczenia ortodontycznego, wiek pacjenta. Ozębna dopiero po upływie około roku jest gotowa, aby utrzymać odpowiednie ustawienie zębów. Aparaty retencyjne, noszone regularnie zgodnie z zaleceniami lekarza ortodonty pozwalają ochronić zęby ustawione we właściwy sposób przed ponownym skrzywieniem. Aparat retencyjny ruchomy powinien być noszony przez całą dobę, dopóki nie zostaną zmienione zalecenia.
Aparat retencyjny powinien być regularne czyszczony przy pomocy pasty i szczoteczki do zębów oraz letniej wody co pozwoli na usunięcie płytki bakteryjnej oraz nieprzyjemnego zapachu. Aparaty przechowujemy w specjalnym pudełku, które pacjent otrzyma wraz z aparatem.Aparat zabieramy na wszystkie wizyty kontrolne.Na początku używania aparat może nieco utrudniać mówienie. W przypadku zagubienia aparatu z